Lễ hội đền Bà Men, nét văn hoá của ngư dân vạn chài Hạ Long, Cát Bà

    Hàng năm cứ đến ngày 19, 20 tháng Giêng, bà con ngư dân quanh vùng Hạ Long – Cát Bà lại nô nức cùng nhau về dự lễ hội đền Bà Men.
    Đền Bà Men nằm ở phía Bắc hòn Cật Bà thuộc đảo Đầu Bê, vịnh Hạ Long cách cảng tàu du lịch quốc tế Tuần Châu hơn 20km về phía Đông Nam.  
 

    Đền Bà Men có tên thường gọi là Đền chúa Bà. Nơi đây thờ Bà Men – nữ thần chủ của Đền. Theo người dân quanh vùng, đền có cách đây khá lâu (khoảng trên 200 năm trước), khi đó chỉ làm một ngôi miếu lợp cỏ tranh nằm sát chân núi.  Đến năm 1983, Đền được trùng tu, tôn tạo và tiếp tục được trùng tu, mở rộng thêm ở một số năm sau đó.  Năm 2015, Đền được đưa vào danh mục di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh tỉnh Quảng Ninh. 
Về vị trí địa lý, đền Bà Men trên vịnh Hạ Long thuộc phường Hùng Thắng, thành phố Hạ Long và vì ở vị trí tiếp giáp giữa vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) và đảo Cát Bà (Hải Phòng) nên Lễ hội đền Bà Men là nơi giao lưu, gắn kết giữa nhân dân 2 vùng Hạ Long – Cát Bà. Vì vậy, lễ hội mang nét văn hoá độc đáo, đặc sắc của ngư dân vịnh Hạ Long, Quảng Ninh và Cát Bà, Hải Phòng.
Mỗi năm, đến ngày lễ hội, ngư dân trong vùng Hạ Long (Quảng Ninh) và Cát Bà (Hải phòng) và du khách cũng về đây để dự hội để cầu xin sự bình an, sức khỏe; năm mới được may mắn, thuận chèo mát mái, trời yên biển lặng đánh bắt được nhiều tôm cá, tránh được tai ương bão gió. 

Cũng như lễ hội truyền thống của người Việt, lễ hội đền Bà Men có đủ phần Lễ và phần Hội.
Phần Lễ được diễn ra vào ngày 19 tháng Giêng.  Ngay từ sáng sớm, tàu thuyền đã đậu san sát trước cửa đền; các đoàn tế, lễ tuần tự thay phiên nhau vào Đền. Lễ vật của ngư dân vùng biển ngoài các lễ vật như trên đất liền, còn có những sản vật hàng ngày mà họ đánh bắt được từ biển cả như cá, tôm, cua, ... những con tàu, thuyền giấy… 
    

Ngày 20 tháng Giêng là ngày chính hội. Khác với không khí trang nghiêm của ngày Lễ, ngày hội diễn ra vô cùng sôi nổi với các trò chơi dân gian do chính các ngư dân biểu diễn, đặc biệt không thể không thiếu Đua thuyền rồng. Năm nay, hội năm nay có 02 đội đua là đội Hạ Long của Quảng Ninh và đội Cát Bà của Hải Phòng. Vào phần đua, trong tiếng reo hò, cổ vũ của người xem 2 bên đường đua, cả hai đội cùng cố gắng khua chèo về đích. Kết quả, đội Hạ Long đã về đích trước đội Cát Bà, trở thành đội chiến thắng.

    Đền Bà Men thuộc tuyến tham quan số 3 trên Vịnh Hạ Long, vì thế nếu đến Hạ Long vào dịp mùa Xuân, du khách có thể lựa chọn tuyến tham quan này để đến tham dự Lễ hội đền bà Men,  thấy được nét văn hoá đặc sắc của ngư dân vùng biển Hạ Long trong mùa Xuân mới./.

Hương Quỳnh