Hồ Ba Hầm - Thế giới riêng trong lòng Di sản vịnh Hạ Long

Đến với vịnh Hạ Long, du khách sẽ bị lôi cuốn bởi khung cảnh sơn thủy hữu tình được thiên nhiên tạo nên từ những chất liệu đơn giản nhất - đá và nước. Nhưng ở mỗi góc cảnh của vịnh Hạ Long, hai chất liệu ấy lại được nhào nặn một cách sáng tạo, khác biệt, khiến cho ta càng khám phá, càng cảm thấy mới lạ và hấp dẫn. Một trong những điểm tham quan hết sức đặc biệt mà nên khám phá ít nhất một lần khi đến Hạ Long, đó là một điểm nằm ở cực nam của khu Di sản - Hồ Ba Hầm.
 Hồ Ba Hầm thuộc dãy đảo Đầu Bê, là một điểm xa nhất về phía nam, giới hạn ranh giới của khu di sản vịnh Hạ Long. Hồ Ba Hầm là một hệ thống gồm 3 áng biển, có các vách núi đá vôi dựng đứng, thông với nhau từng đôi một qua 3 hang luồn hẹp, uốn khúc quanh co giống như những đường hầm nên được gọi là Hồ Ba Hầm. 
Khu vực Ba Hầm nổi bật với cấu trúc độc đáo của các trũng biển thông với nhau bởi những hang hàm ếch biển xuyên qua chân đảo đá vôi có vách thẳng đứng. Thiên nhiên đã khéo tạc những cửa hang hình bán nguyệt, mở ra dưới chân đảo thông qua một đường hầm dài uốn khúc quanh co, xen vào đó là từng chùm nhũ đá với nhiều hình thù kỳ lạ. Hồ Ba Hầm còn là khu vực đặc biệt vì có 3 áng kề nhau và thông với nhau rất ngoạn mục. Đây là dạng địa hình phễu karst điển hình của vịnh Hạ Long được hình thành do sự sụp đổ của hệ thống hang động ngầm phía dưới. Ở môi trường biển vịnh Hạ Long, phần đáy phễu bị ngập nước, tạo nên những hồ giữa đảo gọi là áng.
Chiều dài của ba hang tại Hồ Ba Hầm lần lượt khoảng 120m, 40m và 50m. Các hang đều chịu ảnh hưởng của thủy triều. Khi thủy triều lên, các hang luồn bị ngập nước, ta sẽ khó phát hiện ra lối vào, các áng lúc này trở thành các hồ nước biệt lập được bao bọc xung quanh bởi các bức tường thành ngăn cách với thế giới bên ngoài. Cảnh đẹp trở nên bí ẩn, hoang sơ. Khi thủy triều rút, các cửa hang luồn lộ ra, cho phép những thuyền nan nhỏ hoặc kayak luồn lách qua vách đá, khua nước nhẹ nhàng khám phá cảnh đẹp trong hồ. Có những lúc tưởng chừng như phía trước bao phủ một màu đen sẫm giống như có một bức tường đá che chắn, thế nhưng khi tiếp tục tiến về phía trước, bỗng lại thấy xuất hiện luồng ánh sáng le lói, rồi dần dần một khung cảnh mới với cảnh sắc, ánh nắng chan hòa hiện ra. Trong không gian tĩnh lặng, yên bình, nên thơ, du khách sẽ được thỏa sức ngắm nhìn cảnh sắc của Hồ Ba Hầm với thảm thực vật bốn mùa xanh tốt, điểm xuyết những bông hoa nhỏ sắc màu trên các sườn núi, soi bóng xuống mặt nước trong xanh. Dưới làn nước biếc ấy còn có cuộc sống sôi động của các loài hải sản, tạo nên vẻ đẹp kỳ vĩ và hoang sơ. Chính điều kiện tự nhiên đã góp phần tạo nên giá trị đa dạng sinh học riêng cho nơi này, tiêu biểu là hệ sinh thái tùng áng, hệ sinh thái rạn san hô và hệ sinh thái các thảm thực vật trên đảo. Đặc biệt, Hồ Ba Hầm cũng là khu vực tồn tại, phát triển của quần thể Lan hài vệ nữ hoa vàng đã được Ban Quản lý vịnh Hạ Long khoanh vùng bảo tồn. 
Hồ Ba Hầm là một trong 3 vị trí được đặt biểu tượng di sản thế giới, đây cũng là một trong những điểm tham quan xa nhất của khu di sản vịnh Hạ Long, thuộc tuyến du lịch số 3. Gần khu vực Hồ Ba Hầm còn có đền Bà Men - địa điểm sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng dân gian của ngư dân vùng biển Hạ Long - Cát Bà.
Du khách lưu ý khi tham quan Hồ Ba Hầm nên chọn thời điểm thủy triều rút để có thể chèo thuyền khám phá hang luồn và các hồ; Vào khoảng từ tháng 7-9, vịnh Hạ Long thường có mưa, bão, sóng to, có thể ảnh hưởng đến lịch trình tham quan của du khách.

Nguyễn Đức Dương (P.NVNC)