Hang hàm ếch biển trên vịnh Hạ Long

Xuôi theo những chiếc thuyền trên vịnh Hạ Long, đôi khi du khách bắt gặp những phần chân đảo đá vôi bị lõm sâu hoặc có khi xuyên qua các đảo đá vôi nối với các hồ, áng trong Vịnh, chúng được gọi chung là nhóm hang hàm ếch biển. Đây là nhóm hang có tuổi trẻ nhất so với với nhóm hang ngầm cổ và hang nền karst
     Quá trình ăn mòn, hoà tan đá vôi ở mực nước biển hiện tại và cả các kỳ biển tiến dao động trong thời kỳ Holocen (khoảng 11,7 nghìn năm cách ngày nay), thậm chí cả Pleistocen muộn (khoảng 17 nghìn năm cách ngày nay) đã làm chân các đảo bị khoét dần, tạo ra ngấn hàm ếch. Theo thời gian, các ngấn hàm ếch sâu thêm và mở rộng thành hang, một số hang đã xuyên thủng khối đá vôi sang phía đối diện trở thành những hang luồn, khi nước triều rút, thuyền nhỏ và kayak có thể đi qua sang vùng biển phía bên kia. Các hang luồn chính là loại hang hoạt động trong thời hiện đại, đối lập với các hang hóa thạch đã ngừng hoạt động.
    Về cấu trúc, các hang nhỏ có cửa mở rộng, hình dạng kiểu hàm ếch, lòng hang có độ sâu từ một đến vài mét, nhũ đá hầu như không phát triển, các hang lớn cấu trúc hang có dạng hình trụ ngang hoặc bán trụ ngang, trần hang hình vòm hoặc bằng phẳng và ở ngang hoặc cao hơn mức triều dâng hiện nay, nền hang ngập dưới biển. Tuy không nổi bật với các thành tạo thạch nhũ trong hang như nhóm hang ngầm cổ và hang nền karst cổ nhưng nhóm hang hàm ếch được xem như những tác phẩm kiến tạo kiệt tác của thời gian, làm sinh động không gian cảnh quan karst trưởng thành bị biển xâm lấn, biến cải nhiều lần trong quá khứ và hiện vẫn đang ngập chìm trong nước biển. 
    Nhóm hang hàm ếch xuất hiện khá phổ biến trên vịnh Hạ Long, nhiều hang trở thành những thắng cảnh ngoạn mục, đặc sắc như: hang Hang Luồn, hang Vung Viêng, các hang thuộc hệ thống Hồ Ba Hầm, Ba Hang. 

  
Hang Luồn -  vịnh Hạ Long
 

Hang hàm ếch tại hòn Rắn - vịnh Hạ Long

Trần hang có dạng mái vòm (cổng làng Vông Viêng) - vịnh Hạ Long

Hang hàm ếch tại hòn Cặp La - vịnh Hạ Long
 

Nguyễn Văn Hoa (P.NVNC)