Đến vịnh Hạ Long để trải nghiệm không gian văn hóa làng chài

Nếu bạn là một người đam mê khám phá tìm hiểu những giá trị văn hóa thì Trung tâm văn hoá nổi Cửa Vạn, vịnh Hạ Long chính là một địa điểm không thể bỏ qua trong hành trình tham quan Di sản - Kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long. 
Nằm ở vị trí trung tâm thuộc đảo Hang Trai, phía Nam vịnh Hạ Long, Trung tâm văn hoá nổi Cửa Vạn mở cửa đón tiếp khách tham quan từ năm 2006. Đây là mô hình Trung tâm Văn hóa nổi đầu tiên tại Việt Nam dành cho cộng đồng ngư dân được lựa chọn xây dựng tại khu vực làng chài Cửa Vạn trước đây trên vịnh Hạ Long - nơi đã từng lọt vào danh sách top 16 ngôi làng cổ đẹp nhất thế giới do trang du lịch Journeyetc.com bình chọn.
 Trung tâm là nơi trưng bày những tài liệu hiện vật giới thiệu về đời sống vật chất, tinh thần của ngư dân trên vịnh Hạ Long với 6 chủ đề: Tự nhiên và con người; phương thức kiếm sống; đời sống vật chất của ngư dân; thủy cư với cuộc sống đời người; tâm linh và cuộc sống tinh thần; cho hôm nay và muôn đời sau. Với sự kết nối của hàng trăm hiện vật, pano, hình ảnh trưng bày tại Trung tâm, du khách có thể thấy được những góc nhìn chân thật, bao quát về cuộc sống mưu sinh vất vả, lúc buồn vui, khi giao lưu sớm tối, kết bạn, lấy vợ gả chồng và cả khi tổ chức lễ Tết, hội hè... của ngư dân Hạ Long với những nét đặc trưng riêng mang đậm sắc thái văn hóa vùng biển. Đặc biệt, từ sau khi các làng chài trên vịnh Hạ Long được di dời lên bờ vào năm 2014 để bảo vệ môi trường vịnh Hạ Long và đảm bảo an toàn, an sinh - xã hội, cải thiện cuộc sống cho ngư dân, Trung tâm bổ sung nội dung trưng bày về cuộc sống mới của người dân tại khu tái định cư. Đồng thời, trong giai đoạn 2018-2020, Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã triển khai kế hoạch bảo tồn và phát huy một số nét văn hoá tiêu biểu của cộng đồng ngư dân làng chài trên vịnh Hạ Long. Sự ra đời, phát triển của Trung tâm văn hóa nổi Cửa Vạn cùng với hệ thống các nhà bè, lớp học, thư viện và các giá trị văn hoá phi vật thể được lưu giữ, bảo tồn sau khi di dời làng chài đã tạo thành một không gian văn hóa làng chài độc đáo, đặc sắc giữa lòng Di sản mà hiếm nơi nào có được. Điều này đã mang đến cho người xem một bức tranh tổng thể, toàn diện hơn về cuộc sống của người dân làng chài xưa và nay. 
Ngoài hệ thống trưng bày cố định, Trung tâm văn hóa nổi Cửa Vạn còn là nơi tổ chức các cuộc triển lãm, trưng bày chuyên đề hàng năm. Không những thế, Trung tâm văn hoá nổi Cửa Vạn chính là chiếc cầu nối giao lưu giữa khách du lịch với ngư dân Hạ Long thông qua các hoạt động giao lưu, trải nghiệm văn hóa làng chài: nghe những câu hát giao duyên đằm thắm, trữ tình do chính con em ngư dân làng chài thể hiện; xem trình diễn và trực tiếp trải nghiệm đan lờ, đan lưới cùng người dân; ngồi trên thuyền nan hay tự chèo kayak khám phá không gian yên tĩnh, thanh bình của khu làng chài xưa. Trung tâm văn hóa nổi Cửa Vạn cùng không gian văn hóa làng chài xưa sẽ góp phần quan trọng để “vịnh Hạ Long biến thành phố Hạ Long trở thành điểm đến mới lạ, độc đáo của thế giới” theo như lời của Ông Michael Croft, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam. Mời các bạn đến và trải nghiệm nét văn hoá đặc sắc riêng có của hành trình tuyến du lịch số 3 trên vịnh Hạ Long nhé.

Nguyễn Thị Hằng (P.NVNC)