Chúng ta thường gặp những gì trong hang động karst trên vịnh Hạ Long?

    Vịnh Hạ Long là một mẫu hình tuyệt vời về karst trưởng thành trong điều kiện nhiệt đới ẩm bị biển xâm lấn và biến cải nhiều lần. Gần hai nghìn hòn đảo đá vôi lớn nhỏ, muôn hình vạn trạng khoe mình trên mặt nước biển trong xanh  đã làm nên một vùng nước non kỳ vĩ, độc đáo. Ẩn sâu trong lòng mỗi hòn đảo còn chứa đựng những kiến tạo hang động vô cùng tinh tế và đẹp mắt, đó chính là các thành tạo thạch nhũ trong hang động.
Trong hang động đá vôi, thường có nước chứa Ca(HCO3)2 ở dạng hòa tan tí tách rỉ ra từ các khe nứt ở trần hang. Từ trong lòng đá lạnh, Ca(HCO3)2 ra gặp bề mặt thoáng và có nhiệt độ cao hơn, nên CO2 bị tách ra khỏi dung dịch  Ca(HCO3)2 và kết tủa, tích đọng, dần dần tạo thành nhũ đá đa dạng, sáng lấp lánh bởi các tinh thể canxit. Theo các nhà khoa học, thời gian hình thành một hệ thống thạch nhũ trong hang động phải trải qua một thời gian hàng nghìn năm. Từ những giọt khoáng chất Ca(HCO3)2 và kết tủa ban đầu, theo thời gian ngày càng nhiều thêm và phát triển thành những khối thạch nhũ đồ sộ, muôn hình vạn trạng. Tùy vào hình dạng, điều kiện và trạng thái hình thành mà chúng có những tên gọi phù hợp: Những cụm thạch nhũ phát triển treo lơ lửng ở trần hang, được gọi là chuông đá. Những giọt nước từ trần hang rơi xuống nền hang vẫn còn chứa canxi cacbonat nên ở chỗ rơi xuống có sự kết tủa canxi và phát triển lớn lên và cao dần, được gọi là măng đá. Chuông đá và măng đá không ngừng phát triển, lớn lên và dài ra, rồi cuối cùng giao nhau, hợp thành cột đá. Tại những nơi trần hang có khe nứt hẹp, chất kết tủa có thể tạo thành tấm rèm nhiều lớp rủ xuống gọi là rèm đá. Các rèm đá này rất đa dạng và nhiều màu sắc đan xen do nước đi qua các tầng đất đá mang theo các khoáng chất có màu khác nhau và đọng lại theo từng dải. 
Nguyên lý thì đơn giản vậy, nhưng sự hình thành chuông đá, măng đá, rèm đá…phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Ở mỗi hang động, mỗi dạng địa hình trong hang lại có những thành tạo độc đáo riêng biệt làm cho hệ thống thạch nhũ trong hang động vịnh Hạ Long cũng cực kỳ phong phú, đa dạng, đa sắc, long lanh, kỳ ảo, làm say đắm lòng người. 

Mặt cắt mô phỏng sự hình thành nhũ đá trong hang động

Hệ thống thạch nhũ (chuông đá, măng đá, rèm đá, cột đá) trong động Mê Cung -  vịnh Hạ Long

Cụm chuông đá phát triển trong hang Cống Đầm - vịnh Hạ Long

Hệ thống nhũ đá sáng lấp lánh bởi những tinh thể canxit
 

 

Chuông đá và măng đá giao nhau và sẽ hình thành những cột đá
 

 
Cột đá trong hang Cặp La - vịnh Hạ Long
 

Trần Văn Hoa