Các ngấn nước biển - minh chứng của quá trình “biển xâm lấn và biến cải nhiều lần” trên vịnh Hạ Long
Giữa muôn trùng sóng nước Hạ Long, những vách núi đá vôi sừng sững không chỉ tạo nên cảnh quan hùng vĩ, mà còn lưu giữ những vệt ngấn nước biển – minh chứng cho quá trình biển tiến, biển thoái trong lịch sử hình thành vịnh Hạ Long.
Theo các nhà địa chất, trong suốt tiến trình kiến tạo địa chất lâu dài, mực nước biển ở Hạ Long đã nhiều lần thay đổi. Mỗi lần biển dâng lên rồi rút xuống, nó để lại trên vách đá những ngấn nước ở các độ cao khác nhau 1,5- 2m, 2,5 - 3,5m, 4 - 6m – như những nấc thang thời gian, là dấu ấn của các thời kỳ băng hà - gian băng, các sự kiện biến đổi khí hậu trong quá khứ.
Kết quả phân tích đồng vị 14C cho thấy các ngấn biển dưới 3,5m hình thành trong thời gian khoảng 3.000 năm, các ngấn 4 - 6m hình thành trong thời gian khoảng 5.000 năm trở lại đây. Các ngấn biển hình thành trong Pliocen muộn - Pleistocene chỉ còn theo dõi được mờ nhạt, đứt đoạn ở các độ cao 7 - 8m, 9 - 12m, 20m, 40m và 75 - 80m. Kết quả phân tích đồng vị 14C cho thấy các ngấn biển dưới 20m được hình thành trong thời gian 20.000 15.000 năm trở lại đây.
Chưa có số liệu định tuổi đối với các mức ngấn biển cao hơn và việc tiếp tục nghiên cứu chúng có thể cho ta những thông tin hữu ích về những dao động mực nước biển cũng như những chuyển động nâng hạ của vỏ Trái Đất cả trong quá khứ lẫn hiện tại.
Một điều cũng dễ nhận thấy là các ngấn biển hiện đại, cận hiện đại thường ở cùng mức với các hang luồn, chính các hang luồn cũng phát triển nhờ tác dụng ăn mòn và động lực của sóng, thủy triều hiện đại.
Ngày nay, khi đến Hạ Long du khách không chỉ được ngắm nhìn cảnh sắc nên thơ của kỳ quan thiên nhiên kỳ vĩ, đặc biệt khi ngồi thuyền nan, giữa tiếng mái chèo khua nước nhè nhẹ, thuyền len lỏi qua các hang luồn nhỏ, du khách có thể chạm tay vào từng dấu vết của thời gian in hằn trên vách núi, cảm nhận nhịp thở của thiên nhiên qua từng vách đá – nơi thời gian dường như vẫn đang lặng lẽ kể chuyện về hành trình hàng triệu năm của đất trời và biển cả.
Đào Thị Thúy