Di sản văn hoá thế giới Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc – Di sản văn hoá và tâm linh sống động
Vào ngày 12 tháng 7 năm 2025 (giờ Paris, Pháp), tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) diễn ra ở Paris, hồ sơ đề cử Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc đã chính thức được thông qua và công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới. Đây là di sản thế giới thứ 9 của Việt Nam, đánh dấu một cột mốc lịch sử và là niềm tự hào to lớn của đất nước, đặc biệt đối với ba tỉnh/thành có di sản tọa lạc: Quảng Ninh, Bắc Ninh và Hải Phòng.
Sự kiện quan trọng này đánh dấu di sản Tam giác Trần (Yên Tử - Côn Sơn, Kiếp Bạc - Vĩnh Nghiêm) chính thức được thế giới công nhận, mở ra một chương mới cho du lịch, văn hóa và tâm linh khu vực.
Đây cũng là 9 di sản thế giới của Việt Nam được UNESCO công nhận và là di sản thế giới liên tỉnh thứ 2 của cả nước, cũng như của tỉnh Quảng Ninh (sau Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà).
Quần thể Di sản văn hoá thế giới này là sự kết hợp của 12 cụm, điểm di tích tiêu biểu, trải dài trên địa bàn ba tỉnh, bao gồm: Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử (gắn liền với Thiền phái Trúc Lâm), Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều, Bãi cọc Yên Giang (Bạch Đằng), ở tỉnh Quảng Ninh. Chùa Vĩnh Nghiêm và Chùa Bổ Đà (gắn liền với Thiền phái Trúc Lâm và nghệ thuật kiến trúc), ở tỉnh Bắc Ninh và Khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc (gắn liền với anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo), Chùa Nhẫm Dương, Động Kính Chủ, ở thành phố Hải Phòng.
Các di tích này cung cấp đầy đủ về lịch sử, tinh thần và địa lý của Phật giáo Thiền Trúc Lâm; dấu ấn lịch sử Nhà Trần với những chiến công lừng lẫy và thể hiện được các giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể qua kho tàng kiến trúc cổ, mộc bản, văn bia quý giá, thể hiện trình độ nghệ thuật và tâm linh, kiến thúc, nghệ thuật tôn giáo và tâm linh sâu sắc của người Việt Nam qua nhiều thế hệ.
Ngày 20/12/2025 tới đây, Lễ đón nhận Bằng Di sản văn hoá thế giới cho Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc sẽ được diễn ra tại Quảng Trường Minh Tâm, Yên Tử, Quảng Ninh, đồng thời sự kiện này mở đầu cho chuỗi các sự kiện Festival Yên Tử.
Việc UNESCO công nhận không chỉ là sự vinh danh mà còn là sự khẳng định về một di sản văn hóa và tâm linh sống động, mang đến những đóng góp độc đáo và bền bỉ cho di sản văn hóa nhân loại. Đồng thời mở ra cơ hội lớn không chỉ phát triển du lịch bền vững, tạo động lực phát triển kinh tế cho các địa phương theo hướng khai thác có trách nhiệm, mà còn góp phần tiếp tục tuyên truyền sâu rộng về giá trị lịch sử, văn hoá, tâm linh của quần thể di sản đến các thế hệ mai sau./.
Hải Hà