Nhiều giải pháp quản lý nâng cao chất lượng trong hoạt động kinh doanh vận chuyển khách du lịch và tăng cường trải nghiệm cho du khách tham quan vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà
Hiện nay trên vịnh Hạ Long có 502 tàu du lịch đăng ký hoạt động, trong đó có 437 tàu du lịch đã ký hợp đồng neo đậu năm 2024 với Ban Quản lý vịnh Hạ Long (bao gồm 106 tàu lưu trú, 325 tàu tham quan, 4 nhà hàng, 2 du thuyền). Mỗi doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch trên vịnh Hạ Long đều có mục tiêu, thị trường khai thác khách riêng biệt và chủ động nâng cao sức cạnh tranh bằng nhiều giải pháp, trong đó có nâng cao chất lượng, an toàn phương tiện và chất lượng dịch vụ.
Đặc biệt, sau khi có định hướng của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc mở rộng quy mô, công suất buồng, phòng và đảm bảo các tiêu chuẩn, điều kiện an toàn, kỹ thuật và bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, đã có nhiều doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư nguồn kinh phí lớn để đóng mới phương tiện vận chuyển khách, trong đó có nhiều phương tiện cao cấp, có chất lượng, tiêu chuẩn, kiểu dáng kiến trúc sang trọng, hiện đại, điều kiện an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường, trang bị an toàn PCCC đảm bảo quy chuẩn, tiêu chuẩn. Một số doanh nghiệp còn tiên phong đầu tư phương tiện có tiêu chuẩn cao hơn tiêu chuẩn chung, với chất lượng dịch vụ cao để đáp ứng với thị trường mục tiêu của mình và nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch trên vịnh Hạ Long. Đa phần các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch trên vịnh Hạ Long, nhất là các doanh nghiệp lớn đều có thương hiệu và uy tín, nhiều sản phẩm của họ đã được nhiều công ty du lịch trong nước, quốc tế lựa chọn, đưa vào chương trình tham quan chính và thường được sắp xếp hàng năm theo kế hoạch. Điều đó cho thấy, với việc xây dựng thương hiệu, thị trường riêng biệt, khai thác khách hoàn toàn độc lập như hiện nay và chủ yếu là khách đặt dịch vụ trước, rất ít khách lẻ thì sẽ không có tình trạng tranh giành thị trường khách giữa các doanh nghiệp, tàu du lịch trên vịnh Hạ Long như một số thông tin phản ánh trong thời gian qua.
Những năm qua, số lượng tàu du lịch được duy trì ổn định, chỉ nâng cao công suất và tiêu chuẩn, điều kiện an toàn, kỹ thuật, bảo vệ môi trường, chất lượng dịch vụ du lịch. Tuy nhiên, gần đây số lượng khách tham quan vịnh Hạ Long vẫn chưa thực sự hồi phục do tác động của dịch bệnh Covid-19 và hậu quả cơn bão số 3 (Yagi). Năm 2024 có 3.216.484 khách tham quan vịnh Hạ Long, bằng 73,1% so với năm 2019 (thời điểm trước khi có dịch bệnh Covid-19), chủ yếu tại khu vực hành trình VHL1, VHL2 (đối với khách tham quan trong ngày) và hành trình VHL2, VHL4 (đối với khách lưu trú nghỉ đêm). Qua dữ liệu cấp lệnh của Cảng vụ đường thuỷ nội địa Quảng Ninh năm 2024 cho thấy hệ số lấp đầy trung bình của các phương tiện chỉ đạt gần 50%, trong đó chỉ tập trung vào các ngày trong tháng mùa hè (hệ số lấp đầy khoảng 80-90% tổng số ghế) dẫn đến chưa khai thác hết công suất hoạt động của các loại hình tàu du lịch, gây lãng phí nguồn lực của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, vẫn còn một số tàu du lịch chất lượng chưa tốt, chưa được cải tạo, nâng cấp kịp thời, chất lượng dịch vụ có mặt còn hạn chế. Do đó, UBND tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tích cực, khẩn trương tham mưu, triển khai một loạt các biện pháp cụ thể nhằm từng bước giải quyết những tồn tại, bất cập và nâng cao chất lượng trong hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch, khai thác tối đa công suất của phương tiện, đáp ứng nhu cầu của khách tham quan và bảo vệ di sản như Quyết định số 43/2024/QĐ-UBND ngày 08/10/2024 của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc ban hành Quy định các biện pháp quản lý các hoạt động của phương tiện thủy nội địa phục vụ khách du lịch trên vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long, Quyết định số 2119/QĐ-UBND ngày 19/7/2024 công bố hành trình tham quan, du lịch trên vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long; xây dựng Kế hoạch phát triển, nâng cao chất lượng đội tàu du lịch hoạt động trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030, Phương án điều tiết hoạt động vận chuyển khách tham quan các tàu du lịch trên vịnh Hạ Long…
Đặc biệt, đến nay, sau một thời gian triển khai, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan tiếp tục rà soát lại Quyết định số 43/2024/QĐ-UBND ngày 08/10/2024 về việc ban hành Quy định các biện pháp quản lý các hoạt động của phương tiện thủy nội địa phục vụ khách du lịch trên vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long, trong đó tập trung rà soát, loại bỏ các nội dung hạn chế quyền của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật, khuyến khích các nguồn lực để đầu tư phát triển, hoạt động theo quy định pháp luật, thực hiện các nội dung theo khuyến cáo của UNESCO; rà soát, giải quyết theo thẩm quyền được giao đối với hoạt động vận chuyển khách tham quan vịnh của tàu nhà hàng, đảm bảo quyền lợi hợp pháp chính đáng của doanh nghiệp theo đúng quy định pháp luật; rà soát các nội dung đề xuất của tổ chức, cá nhân liên quan đến đầu tư, khai thác các sản phẩm phục vụ khách du lịch trên vịnh Hạ Long chưa được giải quyết hoặc còn tự ý đặt ra các quy định hạn chế các quyền lợi của doanh nghiệp trái pháp luật; nghiên cứu phương án thực hiện chuyển đổi số phục vụ kiểm soát sức tải du lịch trên vịnh Hạ Long từ hoạt động du lịch. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, thời gian qua Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh phối hợp với các sở, ngành và địa phương có liên quan đã tổng hợp các ý kiến phản ánh, kiến nghị, đề xuất của các doanh nghiệp hoạt động du lịch, rà soát các quy định hiện hành để thống nhất đề xuất các giải pháp điều tiết hoạt động vận chuyển khách tham quan, nâng cao chất lượng đội tàu…báo cáo UBND tỉnh xem xét.
Bên cạnh sự khuyến khích đầu tư về chất của các đội tàu vận chuyển khách du lịch, để tăng sự trải nghiệm cho du khách tham quan vịnh Hạ Long và quần đảo Cát Bà, mới đây, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết số 51/2025/NQ-HĐND về việc sửa đổi, bổ sung một số nội dung về phí, lệ phí thuộc thẩm quyền quy định của HĐND tỉnh. Trong đó có nội dung điều chỉnh về một số cụm từ và bổ sung hành trình thu phí đối với phí tham quan danh lam thắng cảnh trên vịnh Hạ Long. Theo đó, quy định mức thu phí tham quan của 03 hành trình tham quan mới trên vịnh Hạ Long gồm VHL6, VHL7 và VHL8, trong đó, tại hành trình VHL6 (Cảng tàu - hòn Chân Voi - vụng Ba Cửa - đảo Tùng Lâm - hòn Cặp Bài (điểm cuối cùng của hành trình tiếp giáp với Gia Luận, vịnh Lan Hạ, Hải Phòng) có mức thu là 150.000 đồng/lần/người/ngày.
Đây là một trong những giải pháp nhằm cụ thể hóa thực hiện khuyến nghị của UNESCO, thỏa thuận hợp tác giữa tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Ninh trong việc xây dựng hành trình, phát triển sản phẩm, dịch vụ du lịch chung, tăng cường kết nối di sản. Như vậy, ngoài 05 hành trình tham quan vịnh Hạ Long ban ngày theo Nghị quyết số 62/2017/NQ-HĐND với mức phí 200.000 - 250.000 đồng/lần/người thì việc công bố, đưa vào hoạt động hành trình VHL6 để du khách được tham quan trải nghiệm vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà với mức phí 150.000 đồng sẽ được nhiều du khách, doanh nghiệp dịch vụ lữ hành quan tâm, đáp ứng nhu cầu vận chuyển khách thuận lợi, gia tăng sự lựa chọn, trải nghiệm cho khách tham quan, thúc đẩy hoạt động hợp tác, phát triển du lịch giữa hai địa phương.
Hiện nay, Ban Quản lý vịnh Hạ Long đang phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan như Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Xây dựng, Cảng vụ đường thủy nội địa và các đơn vị quản lý cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu, Hạ Long tích cực, khẩn trương chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tổ chức thu phí đối với 3 hành trình tham quan mới từ ngày 01/5/2025 theo Nghị quyết số 51/2025/NQ-HĐND của HĐND tỉnh, bảo đảm thuận lợi nhất cho khách du lịch, các công ty vận tải du lịch, công ty lữ hành và không để thất thu nguồn phí tham quan.
Việc triển khai một loạt giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, khai thác tối đa hiệu quả của tàu du lịch theo quy định, bảo đảm quyền lợi của doanh nghiệp mà không làm tác động tiêu cực đến di sản vịnh Hạ Long đã góp phần nâng cao chất lượng môi trường cạnh tranh lành mạnh và hình ảnh, vị thế, thương hiệu của du lịch vịnh Hạ Long. Bên cạnh đó, việc bổ sung hành trình tham quan trên vịnh Hạ Long cũng là để du khách có được trải nghiệm tham quan vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) nối dài tới Quần đảo Cát Bà (Hải Phòng) - Di sản liên tỉnh đầu tiên của Việt Nam./.
Hoàng Hương